تسمه تایم یک قطعه پلاستیکی است که قسمتی از فرایند احتراق هر موتور درون‌سوز را تشکیل می‌دهد. تسمه تایم وظیفه دارد تا میل لنگ خودرو را به سوپاپ‌ها یا میل سوپاپ متصل کند و کنترل زمانی چهار فرآیند موتورهای درون‌سوز چهارزمانه را بر عهده دارد. نقش این قطعه در موتور بسیار حیاتی است و در صورت پاره شده تسمه تایم، موتور دچار خسارات اساسی خواهد شد.
گونه دیگری از پیشرانه‌های درون‌سوز نیز از زنجیر تایم به‌جای تسمه تایم استفاده می‌کنند. این قطعه از فلز ساخته شده و به همین دلیل پایداری و عمر بیشتری نسبت به تسمه‌های پلاستیکی دارد. باور اشتباه در خصوص زنجیر تایم این است که قطعه مذکور نیازی به تعویض نداشته و به هر میزان که بخواهید فعالیت می‌کند. این تصور اشتباه است و زنجیر تایم نیز همانند تسمه تایم در بازه‌های زمانی مشخصی نیاز به تعویض پیدا می‌کند و تنها زمان تعویض آن‌ها نسبت به نمونه‌های پلاستیکی بسیار طولانی‌تر است.
یکی از نکات مهم در هنگام تعویض تسمه تایم به جای‌گذاری صحیح این قطعه مربوط است. این عمل در بین تعمیرکاران به تایم‌گیری شهرت دارد و فرآیند حساسی محسوب می‌شود. دندانه‌های تسمه باید دقیقا با دندانه‌های چرخ‌دنده هماهنگ باشند، چرا که در غیر این صورت زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها تغییر می‌کند و فعالیت پیشرانه به مشکل بر خواهد خورد. اگر می‌خواهید درباره تسمه تایم خودرو و زمان صحیح تعویض تسمه تایم بیشتر بدانید در ادامه با آپشن کار همراه باشید.
چه زمانی برای تعویض تسمه تایم باید اقدام نمود؟
دفترچه راهنمای خودرو
به‌طور معمول در دفترچه راهنما خودرو مسافت قابل پیمایش با هر تسمه تایم ذکر می‌شود؛ بنابراین مالک خودرو می‌داند در چه زمانی باید نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام کند. با این حال بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند در هر سرویس دوره‌ای خودرو تسمه تایم مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت ایجاد پارگی و ترک، نسبت به تعویض آن اقدام شود. برخی از رانندگان نیز برای پرهیز از ایجاد مشکلات ناخواسته، در فواصل زمانی کوتاه‌تری نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام می‌کنند.
تکنولوژی ساخت موتور
زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای مرسوم بازار بین 60 الی 120 هزار کیلومتر است که این رقم بسته به کلاس خودرو و پیشرانه آن متفاوت است. برای مثال در خودروهایی که از موتور XU7 پژو استفاده می‌کنند این رقم 60 هزار کیلومتر عنوان شده است. این موتور بر روی خودروهایی همچون سمند، پژو 405 و پژو پارس نصب بوده و از سیستم هشت سوپاپه استفاده می‌کند.
این رقم در خودروهایی که از پیشرانه‌های پیشرفته‌تر 16 سوپاپه استفاده می‌کنند کمتر است، چنین خودروهایی در بازه زمانی کوتاه‌تری نیاز به تعویض تسمه تایم خواهند داشت. برای مثال اگر مالک یک دستگاه خودرو از خانواده تندر 90 هستید، باید هر 40 هزار کیلومتر نسبت به تعویض تسمه تایم خودرو اقدام کنید. البته تمامی خودروهای مدرن به این شکل نیستند. از جمله این خودروها می‌توان به محصولات تویوتا اشاره کرد که به واسطه دوام بالا و استهلاک پایین، در فواصل کوتاه‌تری نیاز به تعویض تسمه تایم خواهند داشت. برای مثال تویوتا کرولا در هر 90 هزار کیلومتر نیاز به تعویض تسمه تایم دارد!
کیفیت تسمه تایم
نکته دیگر به کیفیت تسمه تایم خریداری شده از سوی شما باز می‌گردد. تسمه تایم‌های بی‌کیفیت در نهایت عمر خود می‌توانند 40 الی 50 هزار کیلومتر خودرو شما را به پیش ببرند. این رقم در خصوص نمونه‌های باکیفیت بیشتر است و پیش‌بینی می‌شود این تسمه‌ها بین 80 الی 100 هزار کیلومتر عمر مفید داشته باشند.
تذکر: توصیه می‌شود در هر بار تعویض تسمه تایم، بلبرینگ‌های مرتبط با این تسمه نیز تعویض شوند. این مسئله برای مالکان خودرو هزینه بیشتری در بر دارد؛ به همین دلیل بسیاری از افراد توجهی به انجام آن ندارند. با این حال باید بدانید در صورت ایجاد مشکل در کارکرد بلبرینگ‌ها، احتمال برخورد میان سوپاپ‌ها و پیستون‌ها بسیار بالاست که در نتیجه این عمل سوپاپ خودرو کج خواهد شد. طبیعی است که هزینه‌های تعمیر موتور در این وضعیت بسیار بیشتر از مخارج مربوط به تعویض کامل کیت تسمه تایم (تسمه تایم و بلبرینگ‌ها) خواهد بود.
نشانه‌های تعویض تسمه تایم را بشناسید
بهتر است که پیش از بروز نشانه‌های زیر نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام کنید، چرا که همواره پیشگیری بهتر از درمان است. با این حال ممکن است برخی افراد به هر دلیل قادر به تعویض زودتر از موعد تسمه تایم نباشند. در این صورت توصیه می‌شود پس از مشاهده یک یا چند مورد از مشکلات زیر، برای تعویض تسمه تایم اقدام کنید:
ایجاد مشکل در استارت و شروع به حرکت خودرو
همان‌طور که از نام تسمه تایم مشخص است، این قطعه وظیفه کنترل زمان‌بندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و حرکت پیستون‌های موتور را بر عهده دارد. در صورتی که تسمه تایم عملکرد صحیحی نداشته باشد، زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها تغییر خواهد کرد و فرآیند احتراق موتور در سیکل نامنظم صورت می‌گیرد. به همین دلیل اگر خودرو شما در هنگام شروع به حرکت و استارت خوردن مشکل دارد، بهتر است در اولین فرصت نسبت به بازرسی تسمه تایم اقدام کنید.
دور موتور عجیب
اگر تسمه تایم خودرو شما شل شده باشد، دور موتور خودرو شما نامنظم خواهد شد و پیشرانه بیشتر از حالت معمول گاز می‌خورد. البته این مشکل ممکن است ناشی از استاپر یا باطری نیز باشد، با این وجود بهتر است تسمه تایم خودرو را نیز مورد بررسی قرار دهید. شل شدن تسمه تایم علل متعددی دارد که شایع‌ترین عامل آن خورده شدن دنده‌های بلبرینگ‌هاست. به همین دلیل بهتر است به‌جای تعویض تسمه تایم، کیت تسمه تایم را به کلی تعویض کنید.
خروجی نامتعارف اگزوز
اگر خودرو شما بیش از حد دود می‌کند، ممکن است پیشرانه شما دچار مشکل تسمه تایم شده باشد. در صورتی که زمان‌بندی فرآیندهای خودرو دچار اشکال شود، موتور نیاز به صرف انرژی بیشتری برای حل کردن این ناهماهنگی دارد و در نتیجه دود غلیظی از اگزوز خودرو شما خارج خواهد شد. شایع‌ترین علت بروز این مشکل به پایان رسیدن عمر تسمه تایم است و باید در اولین فرصت نسبت به تعویض قطعه مذکور اقدام شود.
کلام آخر :
پاره شدن تسمه تایم باعث برهم خوردن هماهنگی میان قطعات درونی موتور و برخورد سوپاپ‌ها به قطعات دیگر و در نهایت نابودی سرسیلندر خودرو می‌شود. با این وجود عوارض پاره شدن تسمه تایم در تمامی پیشرانه‌ها یکسان نیست. موتورهایی که با سیستم non-interferernce ساخته شده‌اند، در برابر پاره شدن تسمه تایم مقاوم هستند و در صورت بروز این حادثه تنها موتور خاموش می‌شود. در گونه دیگری از پیشرانه‌ها که بر اساس سیستم interferernce توسعه یافته‌اند، در برابر پاره شدن تسمه تایم بسیار آسیب‌پذیر هستند و دچار ضایعات متعددی خواهند شد.
بنابراین همان‌طور که پیش‌تر نیز به این موضوع اشاره کردیم، همواره پیشگیری بهتر از درمان است. به زبانی ساده‌تر بهتر است در هر سرویس دوره‌ای از تعمیرکار بخواهید تا سلامت تسمه تایم خودرویتان را هم مورد بررسی قرار دهد؛ همچنین برای جلوگیری از خرابی و صرف هزینه‌های متعدد، می‌توانید کمی پیش از موعد مقرر جهت تعویض تسمه تایم ماشینتان اقدام کنید.
برای آشنایی با محصولات فروشگاه اینترنتی آپشن کار کلیک کنید.
