در سالهای اخیر ایمنی سرنشینان به مسئلهای بسیار مهم تبدیل شده است و دولتهای مختلف استانداردهای سختگیرانهای را برای این منظور تدوین کردهاند. در این میان تکنولوژی هم به کمک خودروسازان آمده است و این روزها بسیاری از خودروهای روز دنیا به آپشنهای هوشمندانهای برای جبران حواس پرتی راننده و جلوگیری از بروز تصادف مجهز هستند. یکی از این آپشنهای هوشمندانه و کاربردی، سیستم ترمز اضطراری (AEB) است که در این مقاله از «فروشگاه اینترنتی آپشن کار» به سراغ معرفی و بررسی آن رفتهایم. اگر شما هم تمایل دارید بیشتر با این آپشن نجاتبخش آشنا شوید، در ادامه با ما همراه باشید.
AEB مخفف عبارت Automatic Emergency Braking به معنی ترمز اضطراری اتوماتیک است. این سیستم همینطور که از نامش مشخص است؛ وظیفه فعال کردن اتوماتیک سیستم ترمز در مواقع اضطراری با هدف جلوگیری از بروز تصادف را بر عهده دارد. البته AEB به یکباره و به محض تشخیص مانع، ترمز را فعال نمیکند و ابتدا با علائم صوتی و تصویری به راننده هشدارهای لازم را میدهد تا حتیالامکان ترمزگیری به صورت کنترل شده و توسط راننده انجام شود. اما اگر راننده به این هشدارها توجه نکند و خودرو در آستانه تصادف قرار گیرد؛ ترمز با حداکثر توان توسط سیستم AEB فعال میشود.
ناگفته نماند که در برخی خودروها سیستم تشخیص مانع و هشدار به راننده وجود دارد اما ترمزگیری انجام نمیشود که به آن سیستم هشدار برخورد از جلو یا Front Collision Warning (FCW) میگویند که نبایستی آن را با سیستم AEB اشتباه بگیریم.
شرکت ولوو همیشه به ساخت خودروهای بسیار ایمن مشهور بوده است و سیستم ترمز اضطراری هم نخستین بار توسط این خودروساز سوئدی و روی ولوو XC60 نسل اول (مدل 2008) معرفی شد. نسخه اولیه سیستم مذکور تنها در سرعتهای پایین کار میکرد و برای جلوگیری از تصادفهای درون شهری کاربرد داشت. به همین دلیل ولوو هم به آن City Safety (ایمنی شهری) میگفت.
نسخههای اولیه سیستم AEB یا همان City Safety شرکت ولوو، از یک سنسور Lidar برای تشخیص موانع جلو خودرو بهره میبردند. سنسور مذکور با تابش اشعه لیزر به اطراف و تحلیل بازتاب آن میتوانست موانع و فاصله آنها از خودرو را تشخیص دهد و این اطلاعات را به یک پردازنده ارسال کند. پردازنده هم با استفاده از اطلاعات دریافتی از Lidar، دستورهای لازم جهت اخطاردادن به راننده و یا فعال شدن ترمز را صادر میکرد.
اصول عملکردی نسلهای جدیدتر سیستم AEB هم تفاوت فاحشی با نسخههای اولیه ندارد اما سیستمهای امروزی به جای سنسور Lidar از سنسورهای راداری، دوربین و یا ترکیبی از این دو استفاده میکنند. سنسورها و دوربینهای مورد استفاده در این سیستم هم با آپشنهایی مثل کروز کنترل تطبیقی و سیستم هشدار خروج از خط مشترک هستند و به همین دلیل، عمده خودروهای جدید مجهز به AEB از آپشنهای مذکور هم بهره میبرند.
نسخههای قدیمی AEB تنها میتوانستند خودروها و به طور کلی موانع بزرگ را تشخیص دهند اما نسخههای جدید قابلیت تشخیص موانع کوچک مثل موتورسوارها و عابرین پیاده را هم دارند. معمولاً از سنسورهای راداری برای تشخیص خودروها یا به طور کلی موانع بزرگ و با سطح فلزی استفاده میشود و دوربینها هم وظیفه تشخیص عابرین پیاده، دوچرخهسوارها و موانع کوچکتر را بر عهده دارند. این موضوع باعث شده است تا دقت و هوشمندی سیستمهای امروزی بسیار بالاتر برود و پردازنده بتواند با توجه به نوع مانع پیش رو، بهترین واکنش سیستم ترمز را برنامهریزی کند.
تفاوت دیگر نسخههای جدید سیستم ترمز اضطراری با نسلهای قدیمیتر در قدرت ترمزگیری است. همانطور که گفتیم، نسخههای اولیه AEB تنها در سرعتهای پایین کاربرد داشتند و به همین دلیل شتاب ترمزگیری آنها هم چیزی بین 0.5 تا 0.6 G بود اما سیستمهای امروزی میتوانند با شتابی در حدود 1 G ترمز بگیرند که باعث میشود در سرعتهای بالا هم کارایی لازم را داشته باشند.
سیستم ترمز اضطراری برخلاف برخی از آپشنهای امروزی، جنبه فانتزی و تبلیغاتی ندارد و یک سیستم کاملاً کاربردی است. بر اساس پژوهشهای انجام شده در چند کشور پیشرفته دنیا، سیستم AEB میتواند بین 10 تا 45 درصد از آمار تصادفات و آسیبهای ناشی از آن بکاهد. محققان حوزه ایمنی خودرو پیش بینی کردهاند که سیستم مذکور در طی 10 سال آینده و تنها در سطح کشور انگلستان میتواند جان بیش از 1100 نفر را نجات دهد.
شاید فکر کنید که AEB آپشن بسیار گرانقیمتی باشد اما در حقیقت هزینه استفاده از این آپشن برای خودروسازان در سالهای اخیر بسیار کاهش یافته است و دیگر نمیتوانیم آن را یک آپشن لوکس محسوب کنیم. اما متأسفانه ظاهربینی و تجملگرایی بلایی است که در سالهای اخیر نه تنها در کشور ما بلکه در کل دنیا به جان خریداران خودرو افتاده است و شرکتهای خودروساز هم ترجیح میدهند به جای استفاده از آپشنهایی مثل AEB (که در کابین خودرو محسوس نیستند) محصولات خود را با آپشنهای پر زرقوبرقی مثل سقف پانوراما و مانیتورهای بزرگ لمسی روانه بازار کنند تا آمار فروش و در نتیجه سود بیشتری داشته باشند. جالب است بدانید که در بازارهای رقابتی دنیا که خریداران حق انتخاب آپشنهای خودرو خود را دارند؛ تنها 1.6 درصد از افراد سیستم ترمز اضطراری را در لیست آپشنهای انتخابی خود قرار میدهند که جای تأسف دارد.
برخی از خودروهای گرانقیمت وارداتی سالهای اخیر بازار کشور ما هم از سیستم AEB بهره میبرند. اگر خودرو شما هم جزو این دسته است، هرگز سعی نکنید عملکرد این سیستم را تست کنید و به دوستانتان نشان دهید! چراکه ممکن است سیستم به هر دلیلی خطا کند و یا شدت ترمزگیری آن بسیار زیاد باشد و موجب آسیب دیدن سرنشینان شود.
در پایان بایستی یادآوری کنیم که شما میتوانید انواع آپشنهای خودروهای موجود در بازار ایران را از فروشگاه اینترنتی آپشن کار خریداری کنید و با استفاده از قطعات اصلی و مورد تأیید شرکت خودروساز، آپشنهای خودرو خود را ارتقا دهید.
